Incubus

May concert ang Incubus sa March 9, 2008 (at kung hindi ako mag-iiba ng duty sked, hindi ako duty sa araw na yun). Nae-excite na ko! Nandun ako nung una nilang concert noong March 2004 at hindi ko papalampasin ang concert na to!!!

Natatandaan ko pa, nagbenta ako ng ilang mga libro ko noon para lang makabili ng ticket. Hahahaha! Kaya please, kung meron nang nakakaalam kung saan bumibili ng ticket, i-email niyo ako!!! ome[dot]romano[at]gmail[dot]com.

Tatlong Pasyente (Part 3)

Nagulat ako kanina dahil sa kalagitnaan ng download ko ng isang episode ng Gossip Girl ay tinawag ako ng kasama namin sa bahay at sinabing may naghahanap sa akin. Nakakagulat yon dahil wala namang bumibisita sakin dahil sobrang bihira lang ako umuwi dito sa probinsya.

Noong makaharap ko na ang naghahanap daw sa akin, nakita ko ang isang medyo matangakad na lalaki, mapayat, medyo luwa ang mata at iniabot ang kamay sa akin.

"Good afternoon, doc. Natatandaan mo pa ba ko? Ako si Juan (hindi niya pangalan)." Pagkasabi niya ng pangalan niya ay noon ko lang siya nakilala. Ang laki na pinagbago ng itsura niya. Siguro bukod sa hindi ko siya nakita sa mahigit sampung taon ay iyon ay dahil na rin sa kanyang sakit.

Batchmate ko siya noong grade school ako. Meron siyang goiter, sabi sa kanya ng doktor. Ang tingin ko sa kanya ay meron na siyang Grave's disease - ang pinakamadalas na sanhi ng thyrotoxicosis o hyperthyroidism. Pumunta siya, sa tingin ko, para humingi ng second opinion dahil may nagsabi na sa kanya na kailangan niyang operahan. Natatakot daw siya sa opera dahil daw baka ikamatay niya.

Sinabi ko sa kanya ang iba niyang pwedeng gawin gaya ng radioablation, na gagamit lamang ng radioactive na iodine para sirain ang thyroid cells. Hindi kailangan ng opera.

Sa aming pagkukuwentuhan nabatid ko na ang mas malaki niyang problema ay ang kawalan ng pera para magpagamot. Natiyak ko ito noong manghiram siya sa akin ng pera. Nagulat ako doon. Naalala ko siya nung bata pa kami. Bully siya. Ngayon isa na siyang namamalimos.

Buhay nga naman. Hindi natin maaaring malaman ang pwedeng mangyari sa hinaharap. Malamang ay hindi niya siguro naisip na dadating ang araw na lalapitan niya ako para sa ganitong klaseng problema. Umuwi lamang siya ngayon pagkatapos ko siya bigyan ng reseta para sa gamot niya at konting halaga. Pinayuhan ko siya na magpunta sa provincial hospital para magpatingin at kung wala dito ang kailangan niya ay puntahan niya ako sa UST.

Sana gumaling ka, Juan.

MROD

HOUSE: Hey, Wilson! I'm going to cut some cripple's eye out! Want to come watch?
WILSON: Good times.

- 97 seconds, House Season 4 Ep 3

*******

Marami akong dapat ipagpasalamat ngayong buwan ng Disyembre. Unang-una ay ang pagkatanggap ko sa Residency Program sa USTH. Marami pang dapat ayusin pero wala naman talaga akong ginusto kung hindi ang matanggap. Maaayos din lahat.

Masaya din ako dahil nakapanood na ulit ako ng paborito kong medical drama - House. Nag-DVD marathon ako ng buong season 3 at itinuloy hanggang season 4. Ang ganda ng season 4!!! Sobrang nakakatawa ang mga dialogue at maganda ang mga kaso. Siyempre, pinaiiral ko pa din ang pagka-geek ko kaya nire-research ko ang mga sakit na ipinapalabas. Nagulat ako sa Mirror Mirror (Season 4 Ep 5) dahil ang nasabing Giovanini's syndrome ay hindi totoong sakit...

Pero dahil nag-research ako, nakita ko ang journal na ito: Zelig-like Syndrome. Ang galing-galing!!! Pero wala pa din Giovanini's syndrome. :(

Para sa tulad kong TV addict (na hindi, kasi hindi naman ako nanonood ng TV, puro sa laptop ako nanonood ng mga TV shows - labo no?)

• TWIZ TV - makikita ninyo dito ang mga transcript ng napakadaming TV shows per episode, kasama na ang House.
• TV.Com - ito na siguro ang IMDB ng TV shows.
• EZTV.it - dahil mas madalas ka sa harap ng computer kaysa sa TV.

*******

MROD na ako. Yey!!! Masyado yata akong na-depress noong hindi ako natanggap noong una. Kaya ang saya-saya ngayong natanggao na ako. Pero naging mas masaya dahil sa mga taong nakasama ko at naramdaman kong sincere sila noong sinabi nila na masaya sila at nandoon ako. Salamat Dr Francis Purino, Dr Patrick Moral, Dr Ria Calata, Dr Jun Villon, Dr Butch Mapayo, Dr Julie Visperas, at sa lahat ng batchmates at kaibigan ko.

Patlang

Isang buwan na ang lumipas mula noong huli akong nagsulat. Ang bilis kung iisipin. Isang buwan na naman ang natapos na wala akong ibang ginawa kundi mamalagi sa ospital.

Natapos na ang pangalawang batch ng mga pre-res sa Medicine. Sa ngayon, wala pa ring sinasabi kung makakapasok na nga ako bilang residente sa gusto kong ospital. Ilang beses na akong nawalan ng pag-asa kapag naiisip ko ang dalawang posibilidad na kinakaharap ko: matanggap o hindi matanggap.

Sa kabila nang lahat ng ito, meron pa ring bumubulong sa aking isipan. Bakit ba ako nandito? Bakit ba ako nagdoktor?

Noong isang gabi kasama ko ang isang kasambahay at napagusapan namin na ang tungkot sa pagkaliit-liit na susuweldohin ng isang residente. Hindi pa kasama dito ang pagod ng 140-oras na ipinapasok sa ospital kada linggo (na walang over time pay), ang kawalan ng holiday at ang napakarami pang mga pasakit.

Pero alam ko naman ang sagot sa tanong ko.

Ilang beses akong napapunta sa dispensaryo ng Medicine (OPD). Magkakasunod na araw sa magkakasunod na linggo. Dahil dito marami akong nakitang pasyente at nakapag-follow up din sila sa akin. Sa mga pagkakataong gaya noon nalalaman kong naroon ako sa dapat kong kalagyan. Marami sa mga pasyente ko ang umaalis sa OPD nang nakangiti. Marami sa kanila ang nagsasabing "hahanapin ko po kayo, Dr. Romano, sa aking pagbalik." May pailan-ilan ding kapag nakita ako sa labas ay binabati ako kasama ng matamis na ngiti. May mga ilang araw na hindi ako ng-OPD, at nababalitaan kong hinahanap ako ng mga nakita kong pasyente. May pailan-ilan ding nagkakamali at naghahanap ng clinic ko. Hahaha.

Naaalala ko ang isang text message na natanggap ko noong med school pa lang. Sinasabi noon na hindi mahalaga kung naging mataas ang aking mga marka sa lahat ng pagsusulit. Hindi mahalaga kung marami akong sinalihang samahan. Ang mahalaga lamang ay ang sasabihin ng pasyente. Kung kahit isang sandali lamang ay nabigyan ko siya ng kaginhawahan.

Bawat ngiti at pasasalamat ay higit pang kabayaran sa pagod, sa puyat, sa mga bulyaw at lahat ng sakripisyo.

Sana ay mapagbigyan na akong magawa pa ang lahat ng mga ito sa susunod pang 3 taon.

Tatlong Pasyente (Part 2)

Si Patient B ay isang lalaking humigit-kumulang 45 taong gulang. Isinugod siya sa ER dahil, kuwento ng kanyang kasama, nahilo lang siya, sumakit ang dibdib at nabuwal na.

Iba na ang kulay ni Patient B nung nakita ko siya. Tutok kagad ako ng stethoscope sa kanyang dibdib. Hindi ito tumitibok. "Code! Code!" sigaw kagad ako, at dali-daling tumakbo ang lahat ng mga nurse, clerk at intern sa lugar ko.

"Intubation set, ma'am pa-bed side na ako!" Kinakabahan ako dahil wala akong kasamang residente nung mga sandaling yon. Ito na, sabi ko sa sarili ko, magi-intubate na ko. Kaya laking gulat ko na lang noong may mga anesthesiology residents na bumaba para maglagay ng tubo sa pasyente. Pinagbigyan ko na dahil alam kong emergency ang kaso na ito. Dadating din ang oras na ako na ang gagawa nito.

Wala pa din akong kasama. Nagpa-pump na ang mga clerk at dumating na ang ECG technician. V-Fib ang tracing sa ECG. Nagpakuha na ako ng defibrillator. Alam kong nakakatawa na habang lahat ng iyon ay nangyayari, naiisip ko ang mga eksena sa mga palabas na gaya ng House at Grey's Anatomy. Pero totoong nangyayari ito ngayon.

Kinuryente ko ang dibdib niya. Wala pa ding response. V-Fib pa din ang mga sumunod na tracing. Pump ulit ang mga clerk. Nakaka-anim na akong vial ng epinephrine. Nagbigay na din ako ng NaHCO3. Wala pa din.

"Kuya! Wag muna kuya!" palahaw ng isang babaeng may dala-dalang bata. Paglingon ko ay nagulat ako sa dami ng taong nasa loob na ng ER at pinapanood ang code namin. 20 minuto na kaming nagre-resuscitate. Hindi na maganda ang prognosis ni Patient B, isip ko. Gusto ko na ring ihinto ang code, pero alam kong hindi ako ang magdedesisyon nito.

Sudden cardiac death ang diagnosis ko. Noon ay may bumaba nang mga residente at kinausap naming muli ang mga kamag-anak niya. Alam naming wala nang magagawa. Inihinto namin ang code makalipas ang isang oras kahit na 30 minuto lang ang nasa protocol.

+++

Hindi ko masisisi ang mga kamag-anak niya. Hindi ko din siguro matatanggap na pwedeng naglalakad lang ako ay bigla na lang akong matutumba at instant, patay na ko. (Pwera na lang kung totoong may Kira, gaya ng sa Death Note, hehe). Kaya ko lang natatanggap ang mga ganitong bagay ngayon ay dahil napag-aralan ko ito at alam kong pwede itong mangyari. Naisip ko na mas madali ngang matanggap ang kamatayan ng isang taong matagal nang naratay dahil sa karamdaman.

Pero naisip ko din na, kung iisipin natin palagi na maari tayong mamatay anumang oras, pwede natin itong paghandaan.

Paglaki ko... (Reprise)

Gusto kong maging doktor.

Simula noong bata ako, hindi ako nabigo sa mga pangarap ko. Ginusto kong makapasok sa magandang pamantasan, pumasa ako sa lahat ng in-apply-an ko. Pumasa ako ng med tech boards. Nakapasok ako sa Med School. Pumasa ako ng revalida. Nakapasok ako sa gusto kong ospital para sa internship. Pumasa ako ng med boards.

Pero hindi ako natanggap sa Residency program.

First time. Hindi ako pinayagang tumuloy sa landas na gusto kong tahakin.

Hindi ko ngayon alam ang susunod na hakbang.

Tatlong Pasyente (Part 1)

Si Patient A ay 21 taong gulang na isinugod sa ER dahil naglaslas siya at uminom ng ilang banig na antibiotic at pain killers. Nakakatoxic! Kasama kasi niya dumating sa ER ang tatay niya na halos nababaliw na dahil hindi siya makapaniwala sa nangyari sa anak. Maputlang-maputla at nakatulala lang si Patient A. Hindi ako sigurado kung nakadilat ang mata niya dahil gising siya o dahil namatay siyang dilat. Kinuha ng clerk ang BP niya, meron pa pero napakababa.

"Ma'am, dalawang IV line! Pa-run ako, PNSS!" sigaw ko sa mga ER nurse.

"Jenny (hindi niya tunay na pangalan), you're a good girl! We love you so much!" sigaw ng kanyang ama habang niyayakap ang tulalang si Patient A.

Naiinis na ang mga clerk ko dahil wala silang makuhang history galinbg sa pasyente at pati sa kawawa niyang tatay na hindi pa rin makapaniwala sa lahat ng nangyayari. Nainis ako sa mga clerk ko dahil sa kagustuhan nilang makakuha ng history, hindi nila naisip na hindi pwedeng kumuha ng matinong kwento galing sa emotionally distraught parent. Sinubukan kong kausapin si Jenny. Tinanong ko kung bakit niya ginawang magpakamatay. "Gusto ko nang mamatay!" sabay iyak.

Love life ang hula ko. Ito lang naman ang madalas na dahilan ng mga bata para magpakamatay. At hindi ako nagkamali. Si Jenny ay isang graduating nursing student, achiever, malambing sa magulang. Sa mga narinig ko, hindi ma-contact ng mga magulang ni Jenny ang boyfriend niya. Iyak pa din siya ng iyak. Hydrate lang ako ng hydrate.

Stable na si Jenny. Sa hula ko, hindi maraming dugo ang nawala sa kanya. Hindi rin masyadong mababa ang hemoglobin niya. Hindi karaniwang ginagamit sa pagpapakamatay ang mga tabletang ininom niya pero kahit anong gamot ay may side-effect. Marami na siyang naisuka dahil nilagyan ko siya ng NGT. Alam kong stable na siya dahil nagpapaka-brat na siya ulit. Kahit na naiinis ako sa pagka-brat niya, masaya na ko na wala na siya sa panganib. Ia-admit na dapat siya pero dahil sa walang bakanteng kwarto, lumipat siya sa ibang ospital.

+++

Hindi ko naiitindihan ang mga nagpapakamatay. Lalo na para sa napakababaw na dahilang love life. Oo, totoo na kanya kanyang threshold ang mga tao at baka para sa kanila, ang mabigo sa pag-ibig ang pinakamahirap.

Pero di ba napaka-selfish ng pagpapakamatay?

Sa kaso ni Jenny, hindi niya naisip ang sakit na mararamdaman ng kanyang mga magulang, kabigan, kaklase, at lahat ng nagmamahal sa kanya. Hindi din ba niya naisip na walang kwentang magpakamatay para sa taong iniwan lang siya? At kung hindi niya talaga gustong mamatay (na tingin ko ay ang pinakamalaking posibilidad), lalong napaka-walang kwenta ng ginawa niya dahil gagastos lang ng malaki ang kanyang mga magulang, mag-aalala lang ang mga nagmamahal sa kanya, at inaaksaya lang niya ang oras ko na dapat nakalaan sa pagtingin sa mga taong gustong madugtungan ang buhay.

Paglaki ko...

Gusto ko maging doktor.

Ang bilis ng panahon. Wala akong sinabi kundi yun nung bata ako pag first day of school. Ngayon, pagkalipas ng 20 taon, mahigit isang milyong piso, pagod at puyat, lisensyadong doktor na ko. Bow.

Kakatapos lang ng pre-residency period sa UST sa Department of Medicine. Hindi ko alam kung natutuwa ang mga tao sa naging desisyon ko na maging MROD. Para kasi sa kanila, mas okay kung nag-Neurology ako. E bakit ba, eto ang gusto ko. Hindi ako magiging masaya kung hindi Medicine ang kinuha kong training.

Kakatapos lang ng 6 na linggong training. Kung nalaman ko lang nung bata ako na ganito ang mangyayari pag doktor na ako, baka nagdalawang isip ako. ANG HIRAP HIRAP PALA.

Noong unang duty ko sa Clinical (ang dating charity) Division ng ospital, meron akong naging pasyente na nakakabit sa mechanical ventilator na, para sa aming lahat, ay maliit na (kung meron man) ang pag-asang mabuhay. Kinakausap namin ang mga kamag-anak niya para ipaalam sa kanila ang kalagayan ng pasyente at hingin ang pasya nila kung magre-resuscitate pa kami kapag namatay muli (oo, muli) siya. Nagpasya silang i-let go na ang mahal nila sa buhay sakaling malagutan na ito ng hininga. Makalipag ang ilang oras ay wala na akong naririnig na tibok ng puso niya. Sinabi ko ito sa kanyang anak. Ipinatawag ko ang ECG tech para ma-document ang "flat line" niya. At flat line na nga.

"Wala na po siya," sabi ko.

Noong maaga-aga pa, narinig kong sinabi ng senior ko, "ayan, si Ome, pwede na siyang mag-pronounce." Meron na daw kasi akong lisensya. Lisensya para gumamot ng mga tao. Lisensya din para magdeklara na wala nang buhay ang isang tao. Lisensya. Isang pirasong papel na may plastic. Katungkulang humawak ng buhay.

Woah.

Ang laking responsibilidad. Masarap isipin na kaya kong magdugtong ng buhay sa isang taong nasa bingit ng kamatayan. Oo, kaya ko. Kaya napakalungkot isipin na habang hawak ko na ang mga gamot na pwedeng magdugtong ng buhay, kailangan kong isipin kung paano mabibili ng kawawang pasyente ang mga nasabing gamot at kung saka-sakali mang mabili niya yon, meron pa ba siyang matitirang pera para bumili nang pagkain?

Ang hindi alam nng marami, sa ganitong mga pagkakataon, kung kailan nakabingit sa kamatayan ang isang pasyente, hindi lang ang kamag-anak ang mabigat ang gagawing desisyon. Ang doktor din ay nagdedesisyon kung marapat pang dugtungan ang buhay kung ang kapalit ay mas malaking paghihirap para sa lahat.

Habang ang isang pasyente ay maaari lamang mamatay nang isang beses, ang doktor ay haharap sa ganitong mga sitwasyon mahigit pa sa gugustuhin niya.

Ang hirap pala maging doktor.